We hebben allemaal te maken met stress. Dat is helemaal niet erg, want het zorgt ervoor dat je beter presteert of alerter bent. Stress wordt ongezond als je lange tijd onder grote spanning staat. Hoeveel last je van stress hebt, hangt ook af van de manier waarop je ermee omgaat. Of vooral van de gedachten die jij bij een stressvolle situatie hebt. Dit artikel gaat over de invloed van gedachten op stress en hoe je zelf die gedachten kunt veranderen.
Jouw gedachten bepalen hoe jij je voelt
De hele dag vliegen er allerlei gedachten door je hoofd. Soms praktisch van aard (‘Wie haalt Sem op van de kinderopvang?’), maar ook regelmatig met een oordeel (‘Ze vindt het vast niet goed wat ik heb gedaan’ of ‘Wat een mooie presentatie gaf Ellen vandaag’). Of deze gedachten nu echt waar zijn of niet, als jij ze gelooft dan voel je daar ook iets bij. Heb je negatieve gedachten, dan voel je je rot. Denk je iets positiefs, dan voel je je prettig.
Een voorbeeld: je stuurt een vriend een appje. Je ziet dat hij het heeft gelezen, maar hij reageert niet. Misschien denk je dat hij boos is (negatief) of je denkt juist dat hij even geen tijd heeft om te reageren en dat later alsnog wel doet (neutraal/positief).
Je gedachten hebben invloed op hoe jij je voelt, hoe je erop reageert en hoeveel stress je ervaart. Als het erg druk is op je werk, dan kunnen jouw gedachten daarover (‘Ik krijg mijn werk nooit af’ of ‘Ik kan niet goed voor mijn cliënt zorgen als ik zo weinig tijd heb’) ervoor zorgen dat de stress oploopt. Hierdoor krijg je misschien wel een kort lontje of slaap je slecht.
Is het waar wat jij denkt?
Je zou kunnen denken dat je overgeleverd bent aan je denkpatronen, maar gelukkig heb je zelf veel invloed op jouw gedachten. En dus ook op de mate waarin je stress ervaart. Voordat je daarmee aan de slag gaat, is het goed om bij je zelf na te gaan welke negatieve gedachten je had bij een gebeurtenis:
Wat dacht ik bij deze gebeurtenis?
Wat voelde ik bij die gedachten?
Hoe reageerde ik door die gedachten?
Ga ook na of je gedachten echt kloppen of dat je een eigen betekenis geeft aan een gebeurtenis. En lukt het je ook om je negatieve gedachten uit te dagen en ze te vervangen door een neutrale of positieve gedachte?
Je bent wat je denkt Er is een relatie tussen wie je bent en wat je denkt. Jouw gedachten zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden, kerngedachten (‘Ik ben niet goed genoeg’), jouw eigen leefregels (‘Ik mag geen fouten maken’) en als-dan-gedachten (‘Als deze presentatie niet goed gaat, dan verlies ik mijn baan’). Ben je van nature wat pessimistisch ingesteld, dan heb je waarschijnlijk vaker negatieve gedachten dan een optimistisch persoon. En ben je gevoeliger voor stress. Door je bewust te zijn van je negatieve, niet-helpende gedachten en daar helpende gedachten tegenover te zetten, leer je hoe je anders over situaties kunt denken. In de volgende video vertelt coach Polly wat volgens haar de rol van je gedachten zijn bij stress en werkdruk.
FiveSteps: hulp bij gedachten herkennen en veranderen.
Vind je het lastig om het bespreekbaar te maken met iemand in je (werk)omgeving of kun je wel wat hulp gebruiken? Via het online platform FiveSteps kun je contact leggen met een professionele coach die je kan helpen en adviseren. Anoniem en zonder taboe. Daarnaast biedt FiveSteps cursussen en workshops en krijg je via de app toegang tot verschillende hulpprogramma's en oefeningen.